کندی اسکنر؛ دلایل، راهکارها و روش‌های افزایش سرعت اسکن

اگر هنگام اسکن متوجه شده‌اید که دستگاه بیش از حد زمان می‌برد تا هر صفحه را اسکن کند یا فایل خروجی با تأخیر ذخیره می‌شود، به احتمال زیاد دچار کندی اسکنر شده‌اید. این مشکل میان کاربران خانگی، اداری و حتی دانشجویی بسیار رایج است و دلایل متعددی دارد. در بسیاری از مواقع، کندشدن اسکنر ارتباطی به خرابی سخت‌افزاری ندارد و با چند تنظیم ساده یا تمیزکاری اصولی، سرعت دستگاه به حالت اولیه بازمی‌گردد. در ادامه، دلایل نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کندی، روش‌های رفع مشکل و نکاتی برای افزایش سرعت اسکنر را بررسی می‌کنیم.

 چرا سرعت اسکنر اهمیت دارد؟

در محیط‌های اداری، فروشگاهی یا آموزشی، سرعت اسکنر تأثیر مستقیمی بر بهره‌وری کاربران دارد. وقتی اسکنر کند عمل کند، حجم کاری افزایش می‌یابد و زمان زیادی صرف انتظار برای تکمیل اسکن‌ها می‌شود. سرعت پایین همچنین باعث فشار روانی و کاهش تمرکز در کارهای روزمره می‌شود. نکته مهم این است که سرعت اسکن تنها به سخت‌افزار وابسته نیست؛ نرم‌افزار، درایور، و حتی نوع فرمت ذخیره‌سازی هم در عملکرد دستگاه نقش مهمی دارند. درهرصورت باید برای تشخیص علت کند شدن اسکنر اقدام کرد.

بخش قابل‌توجهی از مشکلات کندی اسکنر مربوط به تنظیمات نرم‌افزاری و ناسازگاری میان درایور و سیستم است. برخی از رایج‌ترین علت کند شدن اسکنر به شرح زیر هستند:

1.    درایور قدیمی یا ناهماهنگ

درایور، پل ارتباطی میان اسکنر و سیستم‌عامل است. اگر نسخه آن قدیمی یا ناسازگار باشد، دستگاه برای دریافت فرمان و ارسال داده‌ها زمان بیشتری صرف می‌کند. به‌ویژه پس از به‌روزرسانی ویندوز یا macOS، نصب نسخه جدید درایور اهمیت زیادی دارد. استفاده از نسخه رسمی سازنده همیشه بهترین گزینه است تا عملکرد دستگاه روان باقی بماند.

2.    تنظیمات رزولوشن بالا (DPI زیاد)

هرچه رزولوشن یا DPI بیشتر باشد، جزئیات بیشتری ثبت می‌شود؛ اما حجم تصویر و مدت‌زمان اسکن نیز افزایش می‌یابد. در کارهای روزمره مثل اسکن متن یا مدارک اداری، رزولوشن 300 DPI کافی است. رزولوشن‌های بالاتر تنها برای عکس‌های باکیفیت یا پروژه‌های گرافیکی توصیه می‌شوند. انتخاب نادرست این تنظیمات یکی از رایج‌ترین علت‌های کند شدن اسکنر است.

3.    انتخاب فرمت سنگین فایل

برخی فرمت‌ها مانند TIFF یا PDF چند صفحه‌ای، داده‌های تصویری زیادی را ذخیره می‌کنند و فشرده‌سازی سنگینی دارند. این موضوع باعث افزایش زمان پردازش و تأخیر در ذخیره فایل می‌شود. برای اسناد ساده بهتر است از فرمت JPG یا PDF تک‌صفحه‌ای استفاده شود تا سرعت خروجی بالاتر برود.

4.    نرم‌افزار اسکن ناکارآمد

برنامه‌های قدیمی یا نسخه‌های غیررسمی نرم‌افزار اسکن، معمولاً دچار خطا یا ناسازگاری هستند. این نرم‌افزارها زمان زیادی صرف پردازش تصویر می‌کنند یا گاهی هنگام ذخیره‌سازی متوقف می‌شوند. پیشنهاد می‌شود همیشه از نرم‌افزار رسمی برند دستگاه استفاده کنید یا نسخه جدید HP Scan، Epson Scan و Canon IJ Scan Utility را نصب کنید.

 دلایل سخت‌افزاری کندی اسکنر

در کنار مشکلات نرم‌افزاری، گاهی عوامل سخت‌افزاری نیز باعث کندی در عملکرد دستگاه می‌شوند. این موارد معمولاً با سرویس دوره‌ای یا بررسی فیزیکی دستگاه برطرف می‌شوند. مشکلات سخت‌افزاری اسکنر که منجر به کندی آن می‌شوند، عبارت‌اند از:

1.     آلودگی سنسور یا غلتک

گردوغبار و لکه‌های چربی روی سطح شیشه یا غلتک باعث کند شدن حرکت برگه و ایجاد سایه در تصویر می‌شوند. تمیز نکردن این قطعات در طولانی‌مدت علاوه بر کاهش سرعت، باعث کاهش کیفیت اسکن نیز می‌شود. تمیز کردن منظم سطح شیشه با پارچه بدون پرز و محلول مناسب نقش زیادی در افزایش سرعت دارد.

2.    اتصال ضعیف یا کابل نامناسب

بسیاری از کاربران از کابل‌های USB قدیمی استفاده می‌کنند که داده‌ها را با سرعت پایین منتقل می‌کنند. پورت USB 2.0 برای فایل‌های تصویری حجیم کند است. پیشنهاد می‌شود از کابل کوتاه‌تر و پورت USB 3.0 برای اتصال استفاده کنید. در مدل‌های شبکه‌ای، ضعف اتصال وای‌فای نیز یکی از دلایل اصلی کندی است.

3.    سخت‌افزار ضعیف سیستم میزبان

اگر رایانه یا لپ‌تاپی که اسکنر به آن متصل است رم یا پردازنده پایینی داشته باشد، عملیات اسکن طولانی‌تر خواهد شد. در این حالت حتی با یک اسکنر سالم هم سرعت پایین خواهد بود. ارتقای رم یا بستن برنامه‌های اضافی در زمان اسکن، عملکرد را به طور محسوسی بهبود می‌دهد.

 روش‌های رفع مشکل کندی اسکنر

برطرف کردن کندی اسکنر کار دشواری نیست و با چند اقدام ساده می‌توان عملکرد آن را بهبود داد. البته نباید مرحله مهم عیب‌یابی اسکنر را نادیده گرفت. در ادامه، رایج‌ترین روش‌ها معرفی شده‌اند.

 ۱. کاهش رزولوشن برای اسناد معمولی

برای متن و مدارک اداری، تنظیم DPI روی عدد ۳۰۰ کافی است. رزولوشن‌های بالاتر فقط برای اسکن عکس‌های حرفه‌ای یا تصاویر گرافیکی لازم هستند. کاهش DPI باعث کاهش حجم فایل و افزایش سرعت می‌شود.

 ۲. به‌روزرسانی درایور و نرم‌افزار

به بخش پشتیبانی سایت رسمی برند دستگاه مراجعه کرده و آخرین نسخه درایور را دانلود کنید. حذف نسخه قدیمی و نصب نسخه جدید، بسیاری از خطاهای کندی را رفع می‌کند. در ویندوز می‌توان از مسیر Device Manager نیز درایور را به‌روزرسانی کرد.

 ۳. تمیز کردن شیشه و غلتک

آلودگی سطح شیشه یا وجود گردوغبار روی غلتک باعث لغزش و کندی مکانیکی می‌شود. هر چند هفته یک‌بار سطح داخلی را با پارچه میکروفایبر نیمه‌مرطوب تمیز کنید. از الکل صنعتی یا اسپری قوی استفاده نکنید، چون به لاستیک و سنسور آسیب می‌زند.

 ۴. بررسی کابل و پورت اتصال

از کابل اصلی دستگاه استفاده کنید و در صورت فرسودگی آن را تعویض نمایید. اگر پورت USB شما کند است، آن را به ورودی آبی‌رنگ (USB 3.0) متصل کنید. در مدل‌های شبکه‌ای هم بهتر است از اتصال کابلی به‌جای وای‌فای استفاده شود.

 ۵. بستن برنامه‌های اضافی هنگام اسکن

اجرای هم‌زمان چند برنامه سنگین مانند مرورگر یا نرم‌افزار گرافیکی، بخشی از توان پردازشی سیستم را درگیر می‌کند. هنگام اسکن، تنها نرم‌افزار مربوط به دستگاه را باز بگذارید تا سرعت و پایداری بیشتری به دست آید.

 نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از کندی مجدد

پیشگیری از بروز کندی، ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از تعمیر است. رعایت چند نکته کاربردی باعث افزایش سرعت اسکنر و کاهش نیاز به سرویس‌های مکرر می‌شود:

• انتخاب رزولوشن متناسب با نوع سند و پرهیز از تنظیمات بیش از حد.
• تمیز کردن شیشه و غلتک هر چند هفته یک‌بار.
• استفاده از کابل‌های باکیفیت و اتصال پایدار به رایانه.
• به‌روزرسانی سیستم‌عامل و درایور به‌صورت منظم.
• در دفاتر پرکار، انتخاب اسکنر متناسب با حجم کاری روزانه.

رعایت این موارد باعث می‌شود دستگاه همیشه آماده‌به‌کار و سریع بماند، بدون نیاز به تعویض یا سرویس زودهنگام.

 مشکلات رایج اسکنر و راه‌حل‌های سریع

در جدول زیر، تعدادی از مشکلات رایج اسکنر و روش‌های رفع آن آورده شده است تا کاربر بتواند سریع‌تر به نتیجه برسد.

این جدول به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به متخصص، ایرادهای ابتدایی را شناسایی و رفع کنید. البته اگر تخصصی در این زمینه ندارید کمک گرفتن از افراد تکنسین بهترین راهکار است. بدین منظور می‌تواند از خدمات منحصربه‌فرد تعمیر اسکنر یگانه‌کالا بهره‌مند شوید.

 نکاتی برای کاربران ویندوز و مک

کندی اسکنر در سیستم‌های مختلف معمولاً دلایل متفاوتی دارد. آشنایی با تنظیمات پایه در ویندوز و macOS کمک می‌کند تا سرعت اسکن به شکل محسوسی افزایش یابد. نکات زیر رایج‌ترین اقدامات برای رفع کندی در هر سیستم هستند:

 در ویندوز:

• از مسیر Device Manager وضعیت درایور را بررسی کنید. اگر دستگاه در حالت Unknown Device یا Offline است، درایور را حذف و مجدداً نصب کنید.
• گزینه‌هایی مانند Scan Preview، Auto Enhancement و Color Correction را در نرم‌افزار غیرفعال کنید تا عملیات اسکن سریع‌تر انجام شود.
• سرویس Windows Image Acquisition (WIA) را در بخش Services ریستارت کنید تا ارتباط میان اسکنر و سیستم به حالت پایدار بازگردد.
• در زمان اسکن، برنامه‌های غیرضروری را ببندید تا پردازنده تنها روی عملیات اسکن تمرکز داشته باشد.

 در macOS:

• از برنامهٔ رسمی برند دستگاه یا نرم‌افزار Image Capture برای اسکن استفاده کنید. این گزینه بهترین سازگاری را با درایورهای مک دارد.
• نسخه‌های قدیمی یا تکراری نرم‌افزارهای اسکن را از پوشه‌ی Applications حذف کنید تا تداخل عملکردی به‌وجود نیاید.
• نصب نسخه‌های جدید macOS معمولاً باعث بهبود عملکرد اسکنر و افزایش سرعت پردازش تصاویر می‌شود.
• در صورت بروز کندی مداوم، گزینهٔ Sharing یا اتصال شبکه اسکنر را بازتنظیم کنید تا تأخیر در انتقال داده برطرف شود.

 جمع‌بندی

کندی اسکنر پدیده‌ای آزاردهنده است، اما در بیشتر موارد با چند اقدام ساده قابل‌رفع است. عواملی مانند رزولوشن بالا، درایور قدیمی، آلودگی غلتک یا اتصال ضعیف از دلایل اصلی این مشکل هستند. با کاهش تنظیمات DPI، تمیزکاری منظم و بررسی کابل اتصال، سرعت اسکن به طور محسوسی افزایش می‌یابد.

نگهداری درست از دستگاه، انتخاب تنظیمات منطقی و استفاده از نرم‌افزار رسمی برند، بهترین راه برای پیشگیری از کندی در آینده است. اگر با وجود انجام این موارد هنوز سرعت دستگاه پایین است، کارشناسان فروشگاه یگانه‌کالا آماده‌اند تا با بررسی تخصصی، مشکل را شناسایی و برطرف کنند. برای رفع مشکل کندی اسکنر، خرید مدل‌های سریع‌تر یا دریافت مشاوره تخصصی درباره انتخاب و تعمیر دستگاه‌های اداری و خانگی، به فروشگاه یگانه‌کالا مراجعه کنید و از راهنمایی کارشناسان مجموعه استفاده کنید.